Interwencja na poziomie II – Dziecko przyszło pod wpływem alkoholu

Dziecko wróciło do domu wyraźnie pod wpływem alkoholu (zapach, niewyraźna mowa, wesołkowatość, zaburzenia równowagi itp.). Sytuacja zdarzyła się po raz pierwszy. Oznacza to, że pojawia się zagrożenie.

Interwencja: Przeprowadź rozmowę interwencyjną. Przypomnij zasady i konsekwencje wynikające z ich łamania

Krok pierwszy – rozmawiaj tylko z trzeźwym dzieckiem

• Nigdy nie podejmuj rozmowy z dzieckiem, gdy znajduje się ono pod wpływem alkoholu (nawet stosunkowo niewielkim). W takiej sytuacji w spokojny sposób i krótko (im krócej tym lepiej) opisz fakty, np. Czuję od ciebie alkohol, mówisz niewyraźnie i próbujesz niezauważenie przemknąć do siebie. Odeślij dziecko do swojego pokoju, informując jednocześnie, że porozmawiacie jutro.
• Nie daj się dziecku sprowokować do przepychanki słownej komunikatami typu Zawsze się czepiasz, ale ja nie piłem…, Wszyscy to robią…, Inni rodzice … Jak mantrę powtarzaj O tym jutro, proszę teraz do swojego pokoju. Jeżeli czujesz, że jesteś na skraju wytrzymałości emocjonalnej, po prostu wyjdź. Możesz stwierdzić np. Czuję, że za chwilę wybuchnę, muszę ochłonąć. Nie chcę robić awantury, tylko spokojnie z tobą porozmawiać.
• Zorientuj się, w jakiej kondycji fizycznej jest Twoje dziecko (czy na przykład nie ma zagrożenia zachłyśnięcia wymiocinami). Sprawdź w nocy, czy śpi bezpiecznie. W żadnym jednak wypadku nie proponuj tabletki czy innego środka mogącego złagodzić skutki porannego kaca.

Krok drugi – przygotuj się do rozmowy z dzieckiem

• Uświadom sobie, że większość nastolatków eksperymentuje z używkami. Młodzi sięgają po alkohol np. z ciekawości, dla zabawy, z obawy, że nie zostaną zaakceptowani przez kolegów, z powodu łatwej dostępności alkoholu i swoistego przyzwolenia społecznego na jego spożywanie. Twoje dziecko nie jest tu wyjątkiem.
• Zrozumiałe, że jesteś pod wpływem silnych emocji. Prawdopodobnie doświadczasz złości, przerażenia, wściekłości, poczucia zawodu, bezradności. Tak silne emocje nigdy nie są sprzymierzeńcem rozmowy, lecz ewidentnie ją utrudniają. Postaraj się przed rozmową z dzieckiem choć trochę je rozładować (dobrym sposobem jest np. rozmowa o tym, co się wydarzyło z drugą osobą – współmałżonkiem, kimś znajomym itp.).
• Pamiętaj, że sytuacja emocjonalna Twojego dziecka też jest daleka od komfortu – prawdopodobnie czuje wstyd, poczucie winy, lęk, złość, niepewność czy irytację. Nie umiejąc sobie z nimi poradzić, może unikać kontaktu wzrokowego, stroić miny i przewracać oczami, przerywać rozmowę, zaprzeczać itp. Nie zwracaj na to uwagi.
• Odpowiedz sobie na pytanie, dlaczego podejmujesz tę rozmowę – czy po to, aby ukarać dziecko, czy dlatego, że chcesz uchronić je przed złem i nauczyć ponoszenia konsekwencji oraz odpowiedzialności za swoje wybory.
• Zapewnij spokojny czas i miejsce rozmowy. Sprawdź, czy na pewno dziecko wytrzeźwiało i pozbyło się kaca.

Krok trzeci – przeprowadź rozmowę interwencyjną

• Zacznij od zapewnienia dziecka o swojej miłości i trosce. Daj mu wyraźny komunikat, że bardzo Ci zależy na jego szczęściu i zapewnij, że zawsze jesteś gotów mu pomóc.
• Zapytaj, czy dziecko wie i rozumie, jaką normę złamało (niektórzy młodzi ludzie uważają np. że piwo to nie alkohol; w takiej sytuacji mogą nie rozumieć, dlaczego rodzic uważa, że zachowali się niezgodnie z ustalonymi zasadami).
• Nie reaguj złością czy rozdrażnieniem na komunikaty typu Nic się przecież nie stało, Czepiasz się, Wszyscy tak postępują. Spokojnie powtarzaj np. To ty jesteś ważny i nie chcę teraz rozmawiać o innych.
• Przywołaj fakty z poprzedniego dnia. Przypomnij, jakie były zasady i ustalenia.
• Jeżeli dziecko wyraża szczerą skruchę i zrozumienie (masz przekonanie, że nie manipuluje Tobą), doceń to.
• Powiedz też, że bardzo chcesz, aby korzystało z przywilejów swojego wieku (np. decydowanie o sposobie spędzania wolnego czasu, samodzielne wyjścia z kolegami, imprezy itp.) pod warunkiem mądrego i odpowiedzialnego korzystania z nich.
• Powiedz, że ponieważ sytuacja zdarzyła się po raz pierwszy, tym razem nie wyciągniesz konsekwencji, ale zdecydowanie zwiększysz czujność i będziesz monitorować sytuację. Wspólnie omówcie, w jaki sposób będzie to realizowane. Dziecko nie może wyjść z przekonaniem, że rodzic będzie je nieustająco śledził i nigdy mu nie zaufa.
• przedź dziecko, że jeżeli ponownie nie dotrzyma ustaleń, poniesie tego konsekwencje. Poinformuj go, jakie konsekwencje wyciągniesz w takiej sytuacji.
• Porozmawiaj o tym, co mogłoby dziecku pomóc, jakiego wsparcia oczekiwałoby od Ciebie.
• Powiedz dziecku coś miłego, pochwal np. jakieś jego (nawet drobne) dokonania. Zapewnij je o swoim przekonaniu, że potrafi ono być odpowiedzialne, zasługujące na zaufanie. Jeszcze raz wspomnij o swojej gotowości do wsparcia i pomocy.
• Bądź dobrym przykładem dla nastolatka. Nie nadużywaj alkoholu, pokazuj, że można się świetnie bawić nie sięgając po używki.
• Porozmawiaj z pozostałymi członkami rodziny i rodzicami kolegów dziecka. Wyraźnie powiedz im, że nie zgadzasz się, aby dziecko piło alkohol.
• Dostrzegaj, wzmacniaj i chwal wszystkie właściwe zachowania (nie tylko związane z zachowaniem abstynencji). Takimi działaniami dodajesz mu wiary w siebie i upewniasz o swojej miłości.