Wspieranie rozwoju psychicznego dziecka – cz. I (okres prenatalny)

Coraz więcej dorosłych zaczyna zdawać sobie sprawę z tego, że zdrowie psychiczne dziecka jest tak samo ważne, jak jego samopoczucie fizyczne. Zdrowie psychiczne wpływa na rozwój dziecka – fizyczny, intelektualny, emocjonalny i społeczny. Dbanie o nie jest ważne na każdym etapie rozwoju, dlatego tak istotna jest rola rodziców w tym obszarze. Specjaliści twierdzą wręcz, że na zdrowie psychiczne pracuje się od pierwszego dnia życia.

Narodziny bliskiej więzi

Dla prawidłowego rozwoju psychicznego dziecka istotne są okres ciąży i trzy pierwsze lata życia. Jeszcze przed narodzinami dziecka warto nawiązać z nim kontakt. Można:

• Mówić do brzucha mamy ciepłym, delikatnym głosem. Dziecko od 16. tygodnia ciąży zaczyna reagować na dźwięki dochodzące z zewnątrz. Dlatego warto już wtedy próbować z nim rozmawiać i jednocześnie delikatnie dotykać i głaskać brzuch przyszłej mamy, jeśli nie będzie to zabronione przez lekarza ginekologa-położnika. Mówiąc do dziecka, kobieta zaczyna budować z nim więź i sprawia, że po urodzeniu dziecko instynktownie rozpozna jej głos. Już po 30. tygodniu ciąży maluch odróżnia głosy poszczególnych osób.
• Słuchać muzyki i śpiewać dziecku. Od 4. miesiąca dziecko słyszy i reaguje na dźwięki. Dociera do niego muzyka, której matka/rodzice słuchają, wsłuchuje się w ich głosy, dlatego wskazane jest śpiewanie kołysanek. Śpiewając dziecku piosenki, rodzice zaczynają tworzyć z nim więź. Można wówczas odkryć, jak działają na nie pewne piosenki – jedne uspokajają, inne zaś pobudzają.
• Delikatnie masować brzuch mamy (jeśli nie ma przeciwwskazania lekarza ginekologa-położnika). Ze wszystkich zmysłów to zmysł dotyku rozwija się u dziecka najwcześniej – już ok. 6.–7. tygodnia ciąży. Bardzo szybko dziecko czuje napór wód płodowych na swoje ciało. Taki dotyk pomaga utrwalać i rozwijać więź emocjonalną dziecka z rodzicami oraz budować poczucie bliskości. Przez dotyk rodzice dają dziecku komunikat: jesteś bezpieczne, możesz się rozwijać, czekamy na ciebie.
• Czytać bajki. Uszy dziecka zaczynają pracować w okresie 6.–7. miesiąca ciąży. Czytanie działa uspokajająco i na matkę, i na dziecko, a do tego między nimi zaczyna budować się silna więź. Kontakt z całą gamą dźwięków i bodźców rozwija mózg dziecka, budując połączenia między neuronami. Dlatego warto postawić na różnorodność oddziaływań, czyli i czytanie, i słuchanie muzyki.

Nawiązując kontakt z nienarodzonym jeszcze dzieckiem, rodzice budują fundamenty pod przyszłą więź emocjonalną. Tworzą podstawy do późniejszych dobrych wzajemnych relacji. Mają szansę wpłynąć na to, czy ich dziecko będzie mniej czy bardziej spokojne. Należy jednak pamiętać, aby nie przesadzić: nadmiar bodźców jest tak samo niekorzystny jak ich całkowity brak.