Jak rozmawiać z dzieckiem?

Ucieczka od myślenia o problemach, które wywołują w nas napięcie i nieprzyjemne emocje, jest powszechnym zjawiskiem, nazywanym oporem psychologicznym. Nie tylko młode osoby nie chcą znajdować się w sytuacjach, w których czują się bezradne i zaniepokojone. Również dorośli często bagatelizują swoje trudności i starają się o nich nie myśleć.Opór nastolatka nie jest ani świadomym działaniem, ani tym bardziej nie jest wymierzony w osoby dorosłe. Jest zwyczajnym sposobem bronienia się w sytuacji zagrażającej dobremu samopoczuciu. Przejawami oporu może być milczenie, unikanie rozmowy, zdawkowe odpowiedzi na pytania (nie wiem, nie pamiętam), pozorna współpraca (np. potakiwanie, które ma na celu zakończenie niewygodnej rozmowy), zmienianie tematu lub atakowanie rodzica lub opiekuna.

Proponując dziecku pomoc specjalisty, warto pamiętać o zjawisku oporu. Konfrontowanie go bowiem z tym, że nie jest w stanie poradzić sobie samo z piciem alkoholu, może wywołać lawinę silnych uczuć, takich jak bezradność, poczucie porażki czy lęk przed nową, nieznaną sytuacją. Wówczas prawdopodobnie zareaguje ono właśnie oporem.

Wskazówki do rozmowy

  • Rozpoczynając z dzieckiem rozmowę o konieczności konsultacji ze specjalistą warto pamiętać, że jej celem jest wzbudzenie w nastolatku wewnętrznej motywacji do skorzystania z profesjonalnej pomocy. Im bardziej młody człowiek poczuje, że konsultacja jest dla niego, a nie dla jego rodzica/ opiekuna, tym większe są szanse, że z niej skorzysta. Z tego względu warto w trakcie rozmowy odnosić się do argumentów ważnych z perspektywy młodego człowieka i jego osobistych życiowych celów oraz pokazywać, w jaki sposób tego typu spotkania mogą mu pomóc w ich osiągnięciu. Jeżeli na przykład rozmawiamy z nastolatką, która uprawia sport i wiąże z nim swoją przyszłość, warto wskazać w rozmowie, że alkohol wpływa destrukcyjnie na siłę jej mięśni, co w przyszłości może zagrozić jej upragnionej karierze sportowej. Wskazując, w jaki sposób konsultacja ze specjalistą może być pomocna w realizacji jej sportowych celów, możemy zyskać jej uwagę i wesprzeć tym samym jej motywację do uporania się z problemem.
  • Na samym początku rozmowy warto zasygnalizować, że widzimy potrzebę skorzystania z pomocy specjalisty. Dzięki temu zabiegowi młody człowiek zyska czas na oswojenie się z tą myślą. Na przykład można powiedzieć: Niepokoi mnie to, że wczoraj po raz kolejny wróciłe(a)ś pod wpływem alkoholu. Zależy mi na tobie, dlatego chciał(a)bym, żebyś porozmawiał(a) o tym ze specjalistą, który ma doświadczenie w pomaganiu młodym ludziom pijącym alkohol.
  • Jednym z ważnych celów rozmowy jest pomoc nastoletniemu dziecku w dostrzeżeniu problemu i konsekwencji, które w związku z nim ponosi w swoim życiu. Aby zwiększyć szanse na osiągnięcie go, należy w trakcie rozmowy skupić się przede wszystkim na opisywaniu konkretnych sytuacji i zachowań dziecka, które wskazują na to, że potrzebuje ono pomocy specjalisty. Nie należy przy tym uogólniać – używać słów zawsze i nigdy, ani oskarżać. Nastolatek mógłby poczuć się wówczas niesprawiedliwie potraktowany i oceniony. W efekcie nie mógłby skupić się na problemie. Przykład: Bardzo niepokoi mnie twoje zachowanie. W tym tygodniu dwukrotnie wróciłe(a)ś do domu pod wpływem alkoholu. Dzisiaj rano widziałe(a)m, jak wyrzucasz do śmietnika butelki po alkoholu. Potrzebujesz pomocy kogoś, kto zna się na takich sprawach. Jutro zadzwonię do poradni i umówię cię na wizytę u specjalisty.
  • Jeżeli w trakcie wcześniejszych rozmów nastolatek wyraził zgodę na konsultację ze specjalistą, warto mu o tym przypomnieć. Na przykład: Umówiliśmy się w trakcie naszej poprzedniej rozmowy, że jeżeli jeszcze raz wrócisz do domu pod wpływem alkoholu, pójdziemy porozmawiać o tym ze specjalistą. Jutro zadzwonimy wspólnie do poradni i umówimy się na wizytę.
  • Niektórzy młodzi ludzie mają nieadekwatne wyobrażenia na temat osób świadczących pomoc terapeutyczną, związane z brakiem doświadczeń i wiedzy w tym zakresie, które nasilają ich lęki przed wizytą u specjalisty. Aby zmniejszyć lęk nastolatka przed konsultacją, warto wyjaśnić mu, w jaki sposób będzie ona przebiegała, jak długo może trwać oraz jakich pytań może się spodziewać nastolatek ze strony specjalisty. Jeżeli młody człowiek wprost wyraża swoją niechęć wobec zaproponowanego mu rozwiązania, warto wspólnie z nim zastanowić się, z czego ona wynika oraz wyjaśnić wszystkie pojawiające się w związku z planowanym spotkaniem wątpliwości.

Co warto wiedzieć o konsultacjach ze specjalistą?

W zależności od indywidualnych potrzeb, specjalista może zaproponować jedno lub kilka spotkań konsultacyjnych z nastolatkiem i/lub jego rodzicami/ opiekunami. Ich celem nie jest ocenianie młodego człowieka, ani jego rodziny czy szukanie winnych zaistniałej sytuacji. Konsultacje polegają zazwyczaj na szczerej rozmowie z nastolatkiem i/lub jego rodzicami/ opiekunami o nim samym, jego problemach i jego rodzinie. Czasami młody człowiek może zostać poproszony o wypełnienie testów, które pomogą w określeniu skali jego trudności.

W trakcie konsultacji specjalista:

  • diagnozuje źródło problemów, dzięki czemu nastolatek i jego rodzina będą mieli szanse uzyskać adekwatną pomoc,
  • proponuje odpowiednią formę pomocy nastolatkowi i/lub jego rodzinie,
  • pomaga wzmocnić wewnętrzną motywację nastolatka do radzenia sobie z trudnościami,
  • podpowiada rozwiązania dla problemów, które skłaniają do sięgania po alkohol przez nastolatka,
  • wspiera rozwój umiejętności życiowych nastolatka oraz kompetencji wychowawczych rodziców/ opiekunów, które pomagają w rozwiązaniu problemu,
  • pomaga odkryć zasoby nastolatka i jego rodziny, które mogą być pomocne w rozwiązaniu problemu.

Mądra Ochrona: Przeczytaj również…

  1. Ruszyła kampania „Pierwsze kroki w (cyber)Świecie”

    25 października 2022 r., konferencją prasową, została zainaugurowana kampania społeczna „Pierwsze kroki w (cyber)Świecie”.

    Mądra Ochrona
  2. Profilaktyka zachowań ryzykownych wśród dzieci i młodzieży. Pakiet publikacji do pobrania dla rodziców

    Pojawienie się zachowań ryzykownych w okresie dorastania, w sposób oczywisty, budzi w rodzicach/opiekunach niepokój o nastoletnie dziecko. (…)

    Mądra Ochrona
  3. Niebotak.pl – nowa odsłona

    1 czerwca 2022 r. uruchomiona została nowa wersja strony internetowej dla młodzieży niebotak.pl. Zamieszczane tam materiały służą odbiorcom (…)

    Mądra Ochrona
  4. „Moje życie, mój wybór” – propozycja dla nauczycieli pracujących z uczniami niepełnosprawnymi intelektualnie w stopniu lekkim

    Nauczyciele i pedagodzy adresując działania profilaktyczne do młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie zwykle muszą sami wymyślać narzędzia (…)

    Mądra Ochrona

Newsletter

Potrzebujesz pomocy?

Niepokoisz się o swoje dziecko? Zastanawiasz się, gdzie w Twojej okolicy możesz uzyskać wsparcie? Sprawdź to w bazie placówek.

Przejdź do bazy placówek