Interwencja w sytuacji agresji i przemocy rówieśniczej. Część I

Zachowania agresywne i/lub przemocowe dzieci i młodzieży przyjmują różne formy, np. wulgarne słownictwo, obmawianie, wyszydzanie, izolowanie od grupy, zastraszanie, znęcanie się fizyczne. Przemoc rówieśnicza jest uznawana za najpoważniejszy czynnik ryzyka w obszarze zdrowia psychicznego młodych ludzi: często staje się przyczyną znacznego obniżenia samooceny i poczucia własnej wartości, zaburzeń psychosomatycznych i lękowych, używania środków psychoaktywnych, czy w ostateczności – prób samobójczych. Czytaj dalej

ArtykułyDorota Macander

Teoria społecznego uczenia się A. Bandury wskazuje, że ludzie uczą się od siebie nawzajem poprzez obserwację, naśladownictwo i modelowanie. Uczniowie obserwują postawy dorosłych i zachowania rówieśników – gdy sprawcy ponoszą konsekwencje, motywuje to wszystkich do unikania zachowań przemocowych, gdy natomiast spotykają się one z obojętnością i brakiem reakcji – mogą być utrwalane i powielane. Podejmowana przez nauczyciela interwencja w sytuacji przemocy rówieśniczej jest zawsze świadectwem, że dorosły wyraża sprzeciw wobec niewłaściwych zachowań i chce je przerwać. Rozmowa z ofiarą, sprawcą i świadkami jest niekiedy jedyną możliwością, aby pokazać, jakie szkody wyrządza przemoc i że można jej przeciwdziałać.

Informację o tym, że w szkole doszło do przemocy lub agresji rówieśniczej nauczyciele mogą pozyskać z różnych źródeł. Osobą zgłaszającą fakt prześladowania może być poszkodowany uczeń, jego rodzice, inni uczniowie – świadkowie zdarzenia, inni nauczyciele. Zgłoszenie każdej takiej sytuacji należy potraktować bardzo poważnie i zawsze powinna zostać wszczęta procedura interwencyjna, której celem jest:

  • zabezpieczenie dowodów i ustalenie okoliczności zdarzenia;
  • udzielenie wsparcia i pomocy psychologicznej ofierze przemocy;
  • wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy przemocy;
  • praca psychologiczno – pedagogiczna nad zmianą zachowania sprawcy i zadośćuczynienia ofierze;
  • udzielenie wsparcia rodzicom uczniów;
  • praca ze świadkami zdarzenia.

Rozmowa interwencyjna w każdym przypadku jest sytuacją psychologicznie trudną dla wszystkich uczestników. Emocje, które pojawiają się zarówno u sprawców, jak i poszkodowanych, rodziców i nauczycieli, a także ich postawy i poglądy na temat przemocy mogą utrudniać skuteczne przeprowadzenie interwencji.

Uwagi na temat zasad podejmowania działań interwencyjnych zostały również opisane w artykule pt. Interwencja w sytuacji używania substancji psychoaktywnych przez uczniów.

Strefa specjalisty: Przeczytaj również…

  1. Jak skutecznie wspierać ucznia z ADHD? Wskazówki dla nauczycieli

    Wspieranie osób nieneurotypowych jest jednym z najtrudniejszych zadań dla pedagogów i psychologów. ADHD obejmuje całe spektrum rozmaitych (…)

    Strefa specjalisty
    Paulina Pietrzak
  2. Stres w życiu nastolatków i sposoby radzenia sobie z nim

    Badania międzynarodowe HBSC cyklicznie dostarczają danych o kondycji psychofizycznej nastolatków w wieku 11–15 lat, m.in. na temat doświadczanego (…)

    Strefa specjalisty
  3. Jak rozmawiać z dziećmi i nastolatkami o wojnie w Ukrainie? Wskazówki dla nauczycieli i specjalistów

    Doświadczenia graniczne, jakimi są śmierć czy zagrożenie życia, a teraz wojna w Ukrainie, wywołuje w nas lawinę silnych emocji, w tym (…)

    Strefa specjalisty
  4. Zachowania ryzykowne młodzieży w spektrum autyzmu

    Według dostępnych badań szacuje się, że osoby ze spektrum autyzmu stanowią około 1–2% populacji. Nadal brakuje badań, które mogłyby (…)

    Strefa specjalisty
    dr Michał T. Handzel

Newsletter

Potrzebujesz pomocy?

Niepokoisz się o swoje dziecko? Zastanawiasz się, gdzie w Twojej okolicy możesz uzyskać wsparcie? Sprawdź to w bazie placówek.

Przejdź do bazy placówek