Motywowanie dzieci do zdobywania nowych umiejętności. Pomocnik socjoterapeuty. Cz. IV

W metodzie tej wychowawca lub socjoterapeuta opracowuje tablicę sprawności w oparciu o diagnozę potrzeb grupy oraz poszczególnych podopiecznych. Bierze również pod uwagę zainteresowania dzieci. Dla przykładu: jeśli w grupie są osoby mające trudność z koncentracją uwagi, w metodzie tej można zaproponować dzieciom zdobywanie sprawności: Mistrz skupienia. Dziecku, które nie radzi sobie z historią, warto polecić sprawność: Historyk. Na tablicy sprawności zostawiamy kilka wolnych miejsc na nowe pomysły, jakie może zaproponować zarówno wychowawca, jak i dzieci. Należy dokładnie spisać wymogi poszczególnych sprawności, czyli warunki, jakie trzeba spełnić, aby daną sprawność zdobyć. Wychowawca wybiera dzień i moment zajęć, np. każdy wtorek po posiłku, na wybór sprawności przez dzieci i ich omówienie oraz inny dzień na ich prezentację.

Wybór sprawności powinien mieć charakter dobrowolny. Dzieci samodzielnie decydują, czy i jaką sprawność chcą rozwijać. Mogą jednak słuchać rad grupy i wychowawców co do tego, jaka sprawność byłaby dla nich najbardziej przydatna. Rolą wychowawcy oraz innych opiekunów jest przypominanie dzieciom o podjętych wyzwaniach, pomoc w realizacji niektórych wymogów sprawności, kibicowanie im, wyrażanie wiary w możliwość osiągnięcia sukcesu, okazywanie szczególnego wsparcia w chwilach zwątpienia. Wybór, realizacja niektórych wymogów sprawności i ich zaliczenie odbywa się na forum grupy. Grupa pełni rolę wspierającą i motywującą poszczególnych członków poprzez towarzyszenie, dopingowanie, składanie gratulacji. Bardzo istotna jest możliwość autoprezentacji przed rówieśnikami, gdyż stanowią oni ważną grupę odniesienia, tym istotniejszą, im dziecko jest starsze.

Poniżej w tabeli zostały wyróżnione sprawności, które mogą pomóc w opanowaniu przez dzieci przykładowych umiejętności.

• Dostrzeganie własnych zalet, zdolności, sukcesów – Autobiografista
• Aktywne słuchanie. Koncentrowanie uwagi – Mistrz skupienia
• Wytrwałość w nauce historii. Korzystanie z proponowanego wsparcia – Historyk
• Skupienie i zaangażowanie podczas wycieczek – Turysta

Wymogi poszczególnych sprawności należy dostosować do wieku i możliwości dzieci. Tabela przedstawia przykładowe wymogi sprawności przyjęte w Metodzie Zdobywania Sprawności.

Autobiografista

• Pomyśli o swoich największych zdolnościach i osiągnięciach.
• Zapyta o nie wychowawców, rodziców i najlepszych kolegów lub koleżanki.
• Spisze zebrane przemyślenia i opinie w opowiadaniu „Taki jestem!” na jedną stronę z zeszytu.
• Wraz z wychowawcą ułoży i przeprowadzi ćwiczenia dla wszystkich dzieci w grupie, które pomogą im odkryć ich mocne strony.

Mistrz skupienia

• Przejdzie indywidualny trening skupienia i aktywnego słuchania u wychowawcy.
• Zdobyte umiejętności postara się wykorzystywać podczas grupowych rozmów.
• Stara się słuchać wypowiedzi innych tak, żeby móc je powtórzyć, o co od czasu do czasu poprosi go wychowawca.
• Gdy chce zabrać głos, podnosi rękę.

Historyk

• Dwa razy w tygodniu po 40 min. uczy się historii z wychowawcą lub wolontariuszem w świetlicy.
• Uczy się historii podczas czasu przeznaczonego na naukę, jeśli wcześniej skończy odrabiać lekcje.
• Powie nauczycielowi w szkole, że zdobywa w świetlicy sprawność Historyk i poprosi go o wsparcie w zapisywaniu prac domowych i dat sprawdzianów.
• Gdy zbliża się sprawdzian lub potrzebuje lepiej coś zrozumieć i powtórzyć, prosi wychowawcę o dodatkową pomoc.

Turysta

• Zbierze informacje na temat planowanej wycieczki: data, godzina, opis miejsca, środek transportu, atrakcje, ekwipunek, plan wyjazdu.
• Spisze zasady zachowania właściwe dla danej wycieczki.
• Zanotuje te informacje i przedstawi wraz z wychowawcą grupie.
• Podczas wycieczki podejmie rolę przewodnika: będzie informować o kolejnych punktach wyprawy, opisywać miejsca i atrakcje, odpowiadać na pytania.

Dobrze, aby dzieci miały swobodny dostęp do tablicy sprawności podczas zajęć. Mogą wziąć udział w jej przygotowywaniu i ozdabianiu. Im więcej sprawności będą miały do wyboru, tym większa szansa, że każde dziecko znajdzie dla siebie coś interesującego, bądź wpisującego się w jego aktualne potrzeby. Jeśli dziecko zdobywa sprawność ważną z punktu widzenia funkcjonowania w domu lub w szkole, wychowawca wraz z dzieckiem powinni współpracować odpowiednio z rodzicami lub nauczycielami. Sprawności zdobyte przez dzieci warto zaznaczać, np. w specjalnie stworzonych w tym celu indywidualnych albumach osiągnięć i umiejętności.