Interwencja w sytuacji agresji i przemocy rówieśniczej. Część I
Zachowania agresywne i/lub przemocowe dzieci i młodzieży przyjmują różne formy, np. wulgarne słownictwo, obmawianie, wyszydzanie, izolowanie od grupy, zastraszanie, znęcanie się fizyczne. Przemoc rówieśnicza jest uznawana za najpoważniejszy czynnik ryzyka w obszarze zdrowia psychicznego młodych ludzi: często staje się przyczyną znacznego obniżenia samooceny i poczucia własnej wartości, zaburzeń psychosomatycznych i lękowych, używania środków psychoaktywnych, czy w ostateczności – prób samobójczych. Czytaj dalej
Teoria społecznego uczenia się A. Bandury wskazuje, że ludzie uczą się od siebie nawzajem poprzez obserwację, naśladownictwo i modelowanie. Uczniowie obserwują postawy dorosłych i zachowania rówieśników – gdy sprawcy ponoszą konsekwencje, motywuje to wszystkich do unikania zachowań przemocowych, gdy natomiast spotykają się one z obojętnością i brakiem reakcji – mogą być utrwalane i powielane. Podejmowana przez nauczyciela interwencja w sytuacji przemocy rówieśniczej jest zawsze świadectwem, że dorosły wyraża sprzeciw wobec niewłaściwych zachowań i chce je przerwać. Rozmowa z ofiarą, sprawcą i świadkami jest niekiedy jedyną możliwością, aby pokazać, jakie szkody wyrządza przemoc i że można jej przeciwdziałać.
Informację o tym, że w szkole doszło do przemocy lub agresji rówieśniczej nauczyciele mogą pozyskać z różnych źródeł. Osobą zgłaszającą fakt prześladowania może być poszkodowany uczeń, jego rodzice, inni uczniowie – świadkowie zdarzenia, inni nauczyciele. Zgłoszenie każdej takiej sytuacji należy potraktować bardzo poważnie i zawsze powinna zostać wszczęta procedura interwencyjna, której celem jest:
- zabezpieczenie dowodów i ustalenie okoliczności zdarzenia;
- udzielenie wsparcia i pomocy psychologicznej ofierze przemocy;
- wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy przemocy;
- praca psychologiczno – pedagogiczna nad zmianą zachowania sprawcy i zadośćuczynienia ofierze;
- udzielenie wsparcia rodzicom uczniów;
- praca ze świadkami zdarzenia.
Rozmowa interwencyjna w każdym przypadku jest sytuacją psychologicznie trudną dla wszystkich uczestników. Emocje, które pojawiają się zarówno u sprawców, jak i poszkodowanych, rodziców i nauczycieli, a także ich postawy i poglądy na temat przemocy mogą utrudniać skuteczne przeprowadzenie interwencji.
Uwagi na temat zasad podejmowania działań interwencyjnych zostały również opisane w artykule pt. Interwencja w sytuacji używania substancji psychoaktywnych przez uczniów.